Ο Ελληνισμός στη ζωή και στο έργο του Μακρυγιάννη Γράφτηκε από π. Γεώργιος Μεταλληνός

Ο Ελληνισμός στη ζωή και στο έργο του Μακρυγιάννη

• Γράφτηκε από  π. Γεώργιος Μεταλληνός

... Ο Μακρυγιάννης φαίνεται να ζει στήν ύπαρξή του την ιστορική διαχρονία και ενότητα του Ελληνισμού.

Είναι τόσο φυσική στο Μακρυγιάννη η αδιατάρακτη συνέχεια του Έθνους, ώστε μιλώντας για την εποχή του να αναδύονται στη μνήμη του αβίαστα οι αρχαίοι. «Γοναίγοι προπατέρες» μας είναι ο Μιλτιάδης, ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης, ο Λεωνίδας, ο «γέρο Σωκράτης καί ο Πλάτων» καί όλοι «οι επίλοιποι γενναίοι άνδρες» …

Οι νέοι Έλληνες είναι απόγονοι των παλιών Ελλήνων» καί παιδιά των συνεχιστών της δικής τους ιστορικής παρουσίας», του Ρήγα, του Μάρκου Μπότσαρη, του Καραϊσκάκη, του Δυσσέα, του Διάκου, του Κολοκοτρώνη, του Νικήτα, του Κυργιακούλη, του Μιαούλη, του Κανάρη, των Υψηλάντων». Το πειστήριο: "Θυσίασαν τη ζωή τους καί την κατάστασήν τους δι' αυτείνη την ορθόδοξην θρησκείαν και δι’ αυτείνην την ματοκυλισμένην μικρή τους πατρίδα». Με την επανάσταση ανέστησαν την αρχαία Ελλάδα.

Βέβαια, υπάρχει και η αναφορά στον άλλο κλάδο του εθνικού δένδρου, τους αγίους της Ορθοδοξίας. Δίπλα στο Σωκράτη επιβιώνει ατή μακρυγιάννεια μνήμη ο Μ. Βασίλειος. Οι νέοι Έλληνες δεν είναι μόνο απόγονοι των αρχαίων, αλλά παιδιά καί των Αγίων της Ρωμηοσύνης, όλης δηλαδή της ελληνικής ιστορικής συνέχειας.

Η μνήμη των προγόνων ενισχύει το αυτοσυναίσθημα του Μακρυγιάννη. «Απόγονοι αυτεινών των περίφημων ανθρώπων, όπου στόλισαν την ανθρωπότητα μ' αρετή». Η συνείδησή του όμως δεν λειτουργεί ρατσιστικά. Οι Αρχαίοι δεν είναι μόνο δικοί μας πρόγονοι, αλλά πνευματικά «γοναίγοι όλης της ανθρωπότης», «μεγάλοι άνδρες του κόσμου». Η Ελλάς είναι «μερική πατρίδα τους». Μ' αυτές τις περγαμηνές εισέρχεται το Έθνος στα ελεύθερα Κράτη της Ευρώπης. Αρχαίοι καί Άγιοι του έχουν κληροδοτήσει τις αρετές τους, καί γι' αυτό δεν νοιώθει καμιά μειονεξία. Οι πρώτοι: «αγαθοί, δίκαιγοι, το φως της αλήθειας, γενναίοι ύπερασπισταί της λευτεριάς». Οι Άγιοι: «είχαν πρώτα αρετή, ηθική», έγιναν «καλοί χριστιανοί ορθόδοξοι θεολόγοι καί καλοί φιλόσοφοι» καί με τη φώτιση του Θεού «πατέρες της Εκκλησίας καί άγιοι».

Η επιβίωση των προγόνων δεν στηρίζεται στη φυλετική συνέχεια, αλλά στη ψυχική. Η κοινότητα των αρετών επιβεβαιώνει την ταύτιση. «Στη θέση οπού απέθανες εσύ, Λεωνίδα, με τους τρακόσους σου, πέθαναν καί αυτείνοι δια την Θρησκείαν καί την πατρίδα».

…Η πτώση της αρχαίας Ελλάδος οφείλεται στην αλλοτρίωση των παιδιών της. «Χάνοντας αυτείνοι, εχάθη καί η πατρίδα τους, η Ελλάς, έσβησε το όνομά της». Ξαναβρίσκοντας έτσι, την γνησιότητά τους οι Έλληνες, μπόρεσαν να την αναστήσουν. Είναι οι «αθάνατοι Έλληνες», οι τίμιοι αγωνιστές, πού ανέστησαν την Ελλάδα. Μάλλον «ο Θεός ο δίκαιος» χάρη των αρχαίων» ανάστησε και τους απογόνους των». Διότι ο Θεός σ' αυτη τη συνέχεια του Ελληνισμού έχει κεντρική θέση.

Ο Μακρυγιάννης εντοπίζει καί τις απόλυτες αξίες της ελληνικής παρακαταθήκης, που συνιστούν τα ιερά καί όσια, τα οποία αγωνιζόταν να διασώσει. Είναι οι συνιστώσες της ταυτότητας του Γένους-Έθνους, η θρησκεία καί η πατρίδα.

.. . Θρησκεία των Νεοελλήνων είναι η Ορθοδοξία, η «ενυπόστατος πίστις» των Αγίων του Γένους, με όλες τις ησυχαστικές πρακτικές της (άσκηση –μετάνοια - αγώνα για τη σωτηρία-θέωση). Χωρίς την προϋπόθεση αυτή ο Μακρυγιάννης μένει ακατανόητος, παρερμηνεύεται, παρεξηγείται. Η Ορθοδοξία είναι η πνευματική παράδοση του Ελληνισμού. Στήν αυθεντική της έκφραση ανεξίθρησκη («η θρησκεία κάθε ανθρώπου» σεβαστή), φιλάνθρωπη, αντιρατσιστική. Εκκλησίες καί Μοναστήρια διασώζουν την «υπαρκτή Ορθοδοξία» καί γι' αυτό αποτελούν τόπους συνεχούς αναβαπτισμού του Γένους. Τα Μοναστήρια ήσαν, εξ άλλου, «τα πρώτα προπύργια της επανάστασης μας».

Πατρίδα είναι ο γεωγραφικός χώρος πραγματώσεως του Έλληνα-Ρωμηού, δηλαδή Ορθοδόξου. Γι' αυτό πρέπει να είναι ελεύθερη, για να είναι δυνατή καί η αυτοπραγμάτωση καί ολοκλήρωση αυτή του Έλληνα ανθρώπου καί του πολιτισμού του. Διότι η πατρίδα μόνο ως κοινωνία δικαιοσύνης, ισοτιμίας καί ρωμαίικης δημοκρατίας μπορεί να νοηθεί. Προορισμός της: «να ζει (ο Έλληνας) καί οι συγγενείς του (= οι λοιποί του Γένους του) ως τίμιοι άνθρωποι εις την κοινωνίαν». Μιλώντας για την πατρίδα ο Μακρυγιάννης αληθινά εκστασιάζεται. «Ο ζήλος της πατρίδος», βρίσκει έτσι τη δικαίωσή του, όπως καί όλες οι θυσίες γι' αυτήν. Η πατρίδα όμως νοείται πάντα σε συνάρτηση με τη θρησκεία», διότι αυτή «μας ελευθέρωσε». Η επανάσταση είναι καρπός της αθεράπευτης αγάπης του Έλληνα για τη πατρίδα και τη θρησκεία. Ο Έλληνας στη γνησιότητά του «διψά για αρετή καί δια πατριωτισμόν».

Μιλώντας για τον Ελληνισμό ο Μακρυγιάννης, δέχεται, καθαρά την έννοια του «Λαού του Θεού», Όπως καί ο Ντοστογέφσκυ για το Ρωσικό Λαό. Και είναι «λαός του Θεού» ο Ελληνικός στο μέτρο, πού πορεύεται μέσα στο θέλημα του Θεού, κατά το «μακάριος, ου ο Θεός βοηθός αυτού» (Ψαλμ. 145,5). Λείπει κάθε απόχρωση εθνικισμού καί φυλετισμού στο Μακρυγιάννη, γιατί στή συνείδησή του κυριαρχεί ο ρωμαίικος «οικουμενικός πατριωτισμός» καί όχι ο δυτικότροπος — διαφωτιστικός - «εθνικιστικός πατριωτισμός». Λαός του Θεού είναι ο Ελληνικός, διότι ζει μόνιμα με τη συνείδηση της παρουσίας του Θεού στη ζωή του καί της ανάγκης της θείας βοήθειας ως Χάριτος για την ιστορική ύπαρξη του.

Ο Μακρυγιάννης, με τη συζυγία «θρησκεία-πατρίδα», χαράζει τις θεμελιακές συντεταγμένες του ελληνικού ήθους, ενός τρόπου υπάρξεως, πού αγωνίζεται πρώτα ο ίδιος να πραγματώσει.

Ο Μακρυγιάννης είναι γι' αυτό ένα δυναμικό δείγμα του ελληνορθόδοξου-ρωμαίικου ήθους. Στό λόγο καί την πράξη του σπουδάζουμε την ιστορική συνέχεια μας. Τύποι σαν τον Μακρυγιάννη, τον Παπαδιαμάντη, τον Κόντογλου κ.ά. συνιστούν αρχετυπικά σημεία αναφοράς στη διακρίβωση του νεοελληνικού ήθους.

του π. Γεωργίου Μεταλληνού – Από το βιβλίο «Ελληνισμός μετέωρος»

Πηγή: http://stratisandriotis.blogspot.gr/2013/03/blog-post_24.html

Διαβάστηκε 99 φορές

Κατηγορία π. Γεώργιος Μεταλληνός