Διδάγματα από την επί του Όρους ομιλία

Εμείς και οι άλλοι

Πολλές φορές μέσα στη μέρα βρισκόμαστε μπροστά στο πρόβλημα: «εμείς και οι άλλοι». Κι είναι πιο πραγματικό αν το πούμε: «εγώ και οι άλλοι». Και ποιοι είναι αυτοί «οι άλλοι»;
Οι γύρω μας άνθρωποι. Πρώτα όσοι ζουν στο στενό περιβάλλον μας. Οι άνθρωποι της οικογένειάς μας: οι γονείς μας, τ’ αδέλφια μας κι οι άλλοι συγγενείς.
Γύρω από την οικογένειά μας έρχονται σε κάποια σχέση μαζί μας κι ένα άλλο πλήθος ανθρώπων, που μπορεί, κατά κάποιον τρόπο, να μας εξυπηρετούν.
Όμως τις περισσότερες ώρες της ημέρας, εμείς οι φοιτητές τις περνάμε στο περιβάλλον της Σχολής μας και στα διάφορα φροντιστήρια, ανάμεσα σε συμφοιτητές και συμφοιτήτριες, αλλά και τους καθηγητές μας… Ακόμη και με τους συναγωνιστές μας στο δρόμο της αρετής…
Έτσι εξαπλωνόμαστε και στο πιο πλατύ περιβάλλον της κοινωνίας, ανάμεσα στα πλήθη των ανθρώπων, που κινούνται στους δρόμους και στα μέσα της συγκοινωνίας…
Να λοιπόν το πρόβλημά μας: Πώς πρέπει να φερόμαστε προς όλους αυτούς;
Μήπως πρέπει να σπουδάσουμε τους τρόπους της καλής συμπεριφοράς; Αλλά σήμερα από πολλούς έχουν ξεχαστεί και μάλλον τους έχουμε καταργήσει.
Δηλαδή, τους έχουμε καταργήσει για ό,τι αφορά στη δική μας συμπεριφορά προς τους άλλους. Έχουμε καταργήσει και το σεβασμό και την ευγένεια και την τιμιότητα… Όμως, για τον εαυτό μας απαιτούμε να μας φέρονται οι άλλοι με τους καλύτερους τρόπους. Σ’ αυτή την περίπτωση τούς θυμόμαστε. Λες και τους έχουμε γραμμένους, καλά χαραγμένους μέσα μας.
Θα σκέφτεσαι τώρα: Πώς είναι δυνατό να ξέρει ο καθένας ποιοι είναι οι σωστοί ανθρώπινοι τρόποι συμπεριφοράς; Όμως την απορία σου τη λύνει ο Κύριος στο σημερινό Ευαγγέλιο.

* * *

Σε μια πεδιάδα, που σχηματιζόταν στους πρόποδες κάποιου όρους της Γαλιλαίας, είχε συγκεντρωθεί μεγάλο πλήθος λαού να δει και ν’ ακούσει τον Κύριο.
Ο Κύριος θεράπευσε πρώτα τους αρρώστους τους και έπειτα άρχισε να τους διδάσκει. Αφού τους είπε πολλά σχετικά με τη ζωή τους και έδωσε θείες εντολές τους έδωσε με λίγες λέξεις και έναν περιληπτικό κανόνα πολύ βοηθητικό για όλη την κοινωνική συμπεριφορά τους:
«καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι,
και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως».
Όπως θέλετε να συμπεριφέρονται σε σας και να σας κάνουν οι άνθρωποι, κι εσείς να κάνετε σ’ αυτούς τα ίδια.
Αλήθεια! Ποιος από μας δεν αγαπάει τον εαυτό του;! Όλοι μας τον αγαπάμε με το παραπάνω. Ε, λοιπόν, αυτή την αγάπη που έχουμε στον εαυτό μας, ζητάει ο Κύριος να την έχουμε μέτρο της συμπεριφοράς μας προς όλους τους ανθρώπους. Είναι ο έμφυτος νόμος, ο γραμμένος από το θεός στις καρδιές όλων των ανθρώπων!
Δεν μπορεί, λοιπόν, κανένας μας να δικαιολογηθεί αν είναι κακή η συμπεριφορά του. Μας το βεβαιώνει ο Κύριος, ο μοναδικός διδάσκαλος και Καθηγητής:
– Θέλετε, μας λέει, τέλειο κανόνα συμπεριφοράς προς τους γύρω σας; Μέσα σας τον έχετε. Ο εαυτός σας, με τα πολλά που ζητάει και θέλει από τους άλλους, μπορεί να σας δώσει άριστες εμπνεύσεις. Φτάνει μόνο να τα αντιστρέψετε. Θα βρείτε έτσι τρόπους πάρα πολλούς να εκδηλώνετε την αγάπη σας, τη συμπάθειά σας, την καλοσύνη σας, το σεβασμό σας, όπου και όπως χρειάζεται.
«Να κάνετε εσείς στους άλλους όσα θέλετε να σας κάνουν εκείνοι».
Αυτός ο τόσο σύντομος κανόνας, που έχει ονομασθεί «χρυσός κανόνας», είναι το θεμέλιο της χριστιανικής ζωής.
Είναι αλάθητος οδηγός και κώδικας της χριστιανικής συμπεριφοράς.

* * *

«Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι…»

Θέλεις στο περιβάλλον που ζεις, που σπουδάζεις ή εργάζεσαι να σε αγαπούν, να σου φέρονται με επιείκεια, κι αν έφταιξες σε κάτι, να μη θυμώσουν, να μη σε μαλώσουν, να μη σε τιμωρήσουν…
Θέλεις να σε περιποιούνται, να προσέχουν σ’ ό,τι λες, να πιστεύουν πως λες την αλήθεια… Να μη θυμούνται ότι κάποτε έφταιξες απέναντί τους…
Αυτά όλα που ποθείς και τα θέλεις για τον εαυτό σου, δείξε τα κι εσύ στους άλλους· «και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως».
Θέλεις να σέβονται την υπόληψή σου· να αναγνωρίζουν τις ικανότητές σου, τα χαρίσματά σου, και να μην ανοίγουν το στόμα τους και λέει η γλώσσα τους εναντίον σου κατηγορίες, λόγια ψεύτικα, συκοφαντικά…
Την ίδια συμπεριφορά που θέλεις για τον εαυτό σου, να δείχνεις κι εσύ και να μην κακολογείς κανένα!
Θέλεις ακόμη να προσέχουν τα πράγματά σου, ό,τι δικό σου και να μη σου τα καταστρέφουν… Την ίδια προσοχή να δείχνεις κι εσύ στα πράγματα των άλλων.
Σκόρπιζε γύρω σου την καλοσύνη που θέλεις να σου δείχνουν οι γύρω σου. Στη χαρά τους πρόσθεσε τη χαρά σου. Στη λύπη τους τη λύπη σου. Ελάφρυνε τον πόνο τους με τη συμπάθειά σου. Στην αρρώστια τους ή στη μοναξιά τους, χάρισέ τους αδελφικά τη συντροφιά σου.
Έτσι, όταν αυτό που θέλεις για τον εαυτό σου, το κάνεις μέτρο δικής σου προσφοράς στους γύρω σου, θα αισθάνονται τη ζεστασιά της αγάπης σου και θ’ ανακουφίζονται.
Μα το μεγαλύτερο μερίδιο της αμοιβής μιας τέτοιας χριστιανικής συμπεριφοράς θα είναι δικό σου· καταδικό σου. Ελευθερωμένη η ψυχή σου απ’ το καβούκι του ατομισμού –την αρρωστημένη αποκλειστική αγάπη στον εαυτό σου- θα πλημμυρίζει από χαρά και ευφροσύνη. Θα αισθάνεσαι μέσα βαθιά σου την αγαλλίαση που χαρίζει η προσπάθεια κι ο αγώνας να μοιάζεις με τον «οικτίρμονα» Θεό Πατέρα, που είναι γεμάτος αγάπη κι ευσπλαχνία προς όλα τα πλάσματά του· εμάς τους ανθρώπους.
Χαρά στην κοινωνία που όλα τα μέλη της εφαρμόζουν του Χριστού τον κανόνα· «το χρυσό κανόνα».